Niektórym wydaje się, że znaleziony w sieci obrazek możemy wykorzystać w dowolny sposób i nikt się o tym nie dowie. Owszem, jest taka szansa, ale wykorzystywanie dzieł, których nie jesteśmy autorem może się wiązać z poważnymi skutkami. I nie chodzi tu tylko o kwestie prawne – internautom nic nie umyka, wiec takie działania źle wpływają na wizerunek marki. Czy warto więc ryzykować? Prawa autorskie to grząski temat, jednak warto pamiętać o kilku sprawach, które uchronią nas przed przykrymi konsekwencjami.
Prawo własności osobistej dzieła bardzo łatwo złamać. Twórcom prowadzącym potyczki z osobami, które bezprawnie powielają grafiki ich autorstwa, nie należy się dziwić. Ich dzieła to niejednokrotnie efekt kilkugodzinnej, a nawet kilkudniowej pracy. Gdzie więc znaleźć bezpieczne źródło grafiki?
Pierwsza myśl? Wyszukiwarka Grafiki Google. Choć niezwykle popularna, nie należy niestety do najlepszych pomysłów – indeksuje wszystkie obrazy umieszczone w sieci. A jak wiadomo, większość twórców nie zgadza się na to, by były one użytkowane w dowolny sposób – szczególnie reklamowy. Jeżeli już decydujemy się na Google’a, warto przyjrzeć się zaawansowanym narzędziom wyszukiwania – te pozwala na filtrowanie wyszukiwanej grafiki pod względem typu licencji, jaka jest do niej przypisana.
Przydatnym narzędziem przy projektowaniu grafiki reklamowej i stron internetowych są portale stockowe. Grafika, jaką tam znajdziemy, tworzona jest głównie z myślą o użytku komercyjnym. Warunki korzystania ze zdjęć stockowych są jasno określone. Wystarczy uważnie przeczytać regulamin, dostosować się do niego i mamy pewność, że jesteśmy bezpieczni. Część portali oferuje dobrej jakości profesjonalne zdjęcia bezpłatnie. Wybór jest okrojony, więc warto przejrzeć zdjęcia z oferty płatnej. Często za relatywnie niską cenę możemy uzyskać wysokiej klasy grafiki, idealne do zamieszczenia na naszej stronie, czy w ofercie firmy. Tutaj jednak pojawia istotna kwestia – raz zakupionego zdjęcia nie możemy używać dla różnych projektów. Chyba, że mamy do czynienia z licencją Royalty free, ale o typach licencji za chwilę.
Co do samych licencji, warto znać te najczęściej stosowane:
- Copyright – to po prostu prawa autorskie. Przedmiot i podmiot prawa autorskiego regulowane są w Polsce ustawą z dnia 4 lutego 1994. Rozróżnia się prawa autorskie majątkowe i osobiste, co jest istotne z punktu widzenia ochrony twórcy i wydawcy utworu.
- Copyleft – pozwala na modyfikację oraz dalszą dystrybucje na tych samych zasadach, a zatem zmodyfikowana zawartość również musi podlegać redystrybucji w ramach licencji copyleft. Celem tego rodzaju działań jest podtrzymywania stałego procesu rozprzestrzeniania się danego typu twórczości.
- Creative Commons – twórczość objęta licencją CC może być wykorzystywana przez wszystkich użytkowników. Prawa autorskie wciąż przypisane są twórcy, ale dzieła mogą być udostępniane niezależnie od zgody autora.
- Royalty free – użytkownik może korzystać z własności intelektualnej danego autora za jednorazową opłatą. Ma prawo do wielokrotnego korzystania z danej własności bez ponoszenia opłat w późniejszym czasie. Licencja ta jest szeroko stosowana w handlu muzyka i zdjęciami.
- Fair Use – z dzieł objętych tą licencją można korzystać bez zgody autora pod warunkiem, że dany utwór został już wcześniej udostępniony. W polskim prawie funkcjonuje rozgraniczenie na użytek dozwolony w zakresie prywatnym oraz inne jego przypadki.
- Public domain – twórczość objętą tą licencją można dowolnie edytować. Korzystanie z niej nie podlega żadnym ograniczeniom. Możliwość ta wynika z faktu, że prawa autorskie wygasły – istnieje tez możliwość, że dana twórczość nigdy nie była przedmiotem tego prawa.
Kategoria: Grafika